Gıda Katkı Maddeleri

Gıda katkı maddeleri Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nde “Tek başına gıda olarak tüketilmeyen veya gıda hammaddesi ya da yardımcı madde olarak kullanılmayan; tek başına besleyici değeri olan veya olmayan; seçilen teknoloji gereği kullanılan, işlem veya imalat sırasında kalıntı veya türevleri mamul maddede bulunabilen; gıdanın üretilmesi, tasnifi, işlenmesi, hazırlanması, ambalajlanması, taşınması, depolanması sırasında gıda maddesinin tat, koku, görünüş, yapı ve diğer niteliklerini korumak, düzeltmek veya istenmeyen değişikliklere engel olmak ve düzeltmek amacıyla kullanılan maddelerdir” şeklinde tanımlanmaktadır.

E Kodları 

Gıdalarda kullanılan katkı maddeleri standardın sağlanabilmesi için uluslararası bir sistemle numaralandırılmıştır. Numaraların başında bulunan E harfi Europe (Avrupa) sözcüğünün ilk harfidir. Kodlar katkıların belirli kural gruplarına dahil edilmesine, istisnaların belirlenmesine yardımcı olur: Örneğin E284 borik asit sadece havyarda kullanılabilir. İşlenmiş et ürünlerinde kullanılan E252 potasyum nitrat için ise kabul edilebilir günlük alım miktarı belirlenmiştir. Birçok E kodu tanıdıktır: E300 C vitamini, E101 B2 vitamini, E948 oksijen, E160c paprika özütü. E kodları izinli gıda katkılarını sıralamak değil, katkıların kullanımını düzenlemek için kullanılmaktadır. Bir maddenin E kodunun olması o maddenin gıdalarda kullanılabileceği garantisini vermez. Ancak ambalajlı gıdaların etiketlerinde bulunan E kodları o gıdalarda kullanımı onaylı olan bileşenler içerisinde yer almak zorundadır. Avrupa’da bu düzenlemelerden sorumlu merci Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi EFSA’dır.

Katkı maddelerinin güvenilirliği ve kullanım miktarları 

Katkı maddeleri laboratuvarlarda uzun süreli ve ayrıntılı güvenlik testlerinden geçirilir. Bu çalışmaların sonuçları, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Gıda Tarım Örgütü’nün (FAO) ortaklaşa oluşturduğu, katkı maddeleri üzerinde çalışan ortak uzmanlar komitesi JECFA, Avrupa Birliği Bilimsel Gıda Komisyonu (SCF), ABD Gıda İlaç Dairesi (FDA) gibi uluslararası kuruluşlarca onaylandıktan sonra, her bir katkı maddesinin hangi oranlarda hangi besinlere katılabileceğine karar verilir.

Gıda katkı maddeleri ve insan sağlığıyla ilişkisi 

Gıda katkı maddeleri uluslararası standartlar dikkate alınarak hazırlanan “Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği” ne göre kullanıldıklarında sağlık üzerinde zararlı etki göstermezler. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan üretim izni almış ve iyi imalat koşullarına uyan işletmelerde üretilen gıdaların tüketilmesi bu konuda güvence oluşturur.